Saturday, December 25, 2021

મારી કેસ ડાયરી: કવિશ–મેઘાવી

પ્રિય વાંચકમિત્રો,

“ચિંતન, આજે સાંજે થોડો વહેલો આવી જજે. કામ છે.” અજયભાઈએ ચિંતનને ફોન પર સુચના આપી અને ચિંતન એમની સુચનાને અનુસરીને સાંજે લગભગ ૪.૩૦ વાગે અજયભાઈની ચેમ્બરમાં એમની સામે બેઠો હતો. રૂટીન કામમાંથી ફ્રી થઇ રામજીને ઇન્ટરકોમ પર ચાર કોફી કોન્ફરન્સ રૂમ માં લાવવાનું સુચના આપી અને પંકિતને પણ કોન્ફરન્સ રૂમમાં આવવા જણાવ્યું. થોડી જ વારમાં અજયભાઈ, અભિજાત, ચિંતન અને પંક્તિ કોન્ફરન્સ રૂમમાં બેઠા હતા અને ગરમા ગરમ કોફીની સુંગધ વાતાવરણમાં ફેલાઈ રહી હતી.

કોફીનો એક સીપ લીધા બાદ અજયભાઈએ કહ્યું, “ચિંતન, તું અને પંક્તિ જોડે નીકળો અને ત્રણ વર્ષની આસપાસની બેબી માટે કોઈ સરસ એવી ગીફ્ટ લઇ આવો, જે એના અને એના પરિવારના કામમાં આવે. બજેટ ત્રણ હજાર સુધી કોઈ વાંધો નથી અને સાત વાગ્યા સુધીમાં પરત આવી જાવ પછી આપણે બધા જોડે જ જઈશું.” આટલી સુચના આપી અજયભાઈએ અભિજાતની સામે જોયું અને અભિજાતે ત્રણ હજાર પુરા ચિંતનના હાથમાં આપ્યા. કોફી પૂરી કરી સમય બગડ્યા વગર ચિંતન અને પંક્તિ બંને વિદાય થયા.

સાંજે લગભગ સાત વાગ્યાના સુમારે અજયભાઈની ગાડીમાં અજયભાઈ, અભિજાત, ચિંતન અને પંક્તિ શહેરના એક મધ્યમ વર્ગીય વિસ્તાર તરફ જઈ રહ્યા હતાં. આજે ગાડી અભિજાત ચલાવી રહ્યો હતો. અજયભાઈએ ગૂગલ મેપમાં એક સરનામું એન્ટર કર્યું અને એ મુજબ ગાડી એની નિર્ધારિત દિશામાં આગળ વધી રહી હતી. આશરે ૨૦ મિનીટની સફર બાદ શહેરના એક નિમ્ન મધ્યમ વિસ્તારના એક જૂના પુરાણા બાંધકામવાળી સોસાયટીની પાસે આવીને ગાડી ઉભી રહી અને અજયભાઈએ એક ફોન કર્યો અને થોડી જ વારમાં એક આશરે 28 થી ૩૦ વર્ષની વયનો યુવાન આવીને ગાડી પાસે ઉભો રહ્યો. અજયભાઈને અને પુરા સ્ટાફને ખુબ જ દિલથી આવકાર્યા. એ યુવાનની સાથે જ અજયભાઈ પુરા સ્ટાફ સાથે એની પાછળ પાછળ એક નાના પણ સુઘડ અને વ્યવસ્થિત ગોઠવેલ મકાનમાં દાખલ થયા.

“આવો સાહેબ, આ મારા મમ્મી, આ પપ્પા, આ મારી પત્ની મેઘાવી અને આ અમારી લાડકી દીકરી, પરી.” પોતાના સમગ્ર પરિવારનો ટૂંકમાં પરિચય આપ્યો. અજયભાઈએ પરીને એના જન્મદિવસની શુભકામના પાઠવી અને એના માટેની ગીફ્ટ એને આપી. માત્ર ચાને ન્યાય આપી અજયભાઈએ એમના સ્ટાફ સાથે વિદાય લીધી.

ગાડી પરત ઓફીસ તરફ ગતિ કરી રહી હતી અને અજયભાઈએ વાત શરૂ કરી. આપણે જેના ત્યાં જઈને આવ્યા એનું નામ કવિશ છે. મધ્યમ વર્ગીય પરિવારનો યુવાન. ઇવેન્ટ મેનેજમેન્ટ કંપનીમાં નોકરી કરે છે અને મને અમારા સમાજના એક જાહેર કાર્યક્રમમાં મળ્યો હતો. ખુબ જ ઉત્સાહી, એ દિવસે ઓછા સમયમાં ઘણી વાતો અમે કરી. એની એક ખાસ વાત મને ગમી ગઈ. એણે મને જણાવ્યું કે, “સાહેબ, મારો પહેલેથી જ નિર્ણય હતો કે હું લગ્ન કરીશ તો અનાથ કન્યા સાથે જ. કોઈ બાળક અનાથ તરીકે ઉછરે એમાં એ બાળકનો શું વાંક? વાંક તો સમાજનો જ ને કે જેની કેટલીક માન્યતા અગર તો સમાજના કેટલાક પશુવૃત્તિવાળા પુરુષોના કારણે સ્ત્રીએ પોતાના કાળજાના કટકાને ત્યજી દેવો પડે. તો આવા બાળકને સમાજમાં પરત લાવવા એમને સ્વીકારવા પડે અને આ કામ સમાજે જ કરવું પડે. મારા આ નિર્ણય અંગે મમ્મી-પપ્પાનો શરૂઆતમાં વિરોધ હતો. પણ હું મક્કમ રહ્યો. અલગ-અલગ અનાથ આશ્રમમાં તપાસ કરી અને મેઘાવી સાથે પરિચય થયો. બસ, એને મળ્યો અને લાગ્યું કે મારી તપાસ પૂર્ણ થઇ. પરિવારના સભ્યોને સમજાવી અમે સાદાઈથી લગ્ન કર્યા. થોડા જ સમયમાં મેઘાવીના વર્તન અને વ્યવહારથી મારા મમ્મી-પપ્પાનો એના પ્રત્યેનો અણગમો દૂર થઇ ગયો.”

બીજી પણ થોડી વાતો નીકળી. એણે જણાવ્યું કે, આજે એની દીકરી પરીનો ત્રીજો જન્મદિવસ છે. મને એને ઘરે આવવા ખુબ આગ્રહ કર્યો અને બીજી વાત એ જે ઇવેન્ટ કંપનીમાં કામ કરે છે એ કંપનીનો માલિક મારો મિત્ર, મેં કવિશની વાત એને કરી તો એણે મને કહ્યું, “અજયભાઈ, તમે એના ઘરે જઈ આવો, એ જ્યાં સુધી કંપનીમાં કામ કરશે ત્યાં સુધી એની દીકરી પરીનો અભ્યાસનો તમામ ખર્ચ ઇવેન્ટ કંપની ઉપાડશે.”

આવી ઘટનાઓથી માનવું પડે કે માણસોમાં હજુ માણસાઈ જીવી રહી છે.

ઓફીસ આવી જતા અજયભાઈ એ ગાડી ઉભી રાખી કહ્યું, “ચાલો, ઓફીસ આવી ગઈ. કાલે મળીએ. આવજો.”

“સાહેબ, ક્યારેક નાના ગણાતા માણસો પણ મોટા કામ કરી જાય છે. સલામ છે કવિશ અને એના જેવી સકારાત્મક વિચારધારા ધરાવતા વ્યક્તિઓને.”

 

આશિષ એ. મહેતા



********************************************************************************************



Creative Commons License



મારી કેસ ડાયરી: કવિશ–મેઘાવી    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, December 18, 2021

અવિનાશ, આકાશ અને સુજય

"સુજલા, જલ્દી અમદાવાદ આવવા નિકળ. અવલો આપણને છોડીને ચાલ્યો ગયો છે."

સવારના પાંચ વાગ્યા હતા. વડોદરા શહેર હજુ પરેપુરૂં જાગ્રત થયું નહોતું. મોર્નિંગ વોક કરવાવાળા, લાફિંગ ક્લબ જનારા, દૂધવાળા અને છાપાવાળા ફેરિયાઓ સિવાયના નગરજનો પરોઢની મીઠી નીંદર માણી રહેલ હતા. એવા સમયે હરણી રોડ પરની એક સોસાયટીમાં મોબાઈલ રણકી ઉઠ્યો. અડધી આંખે કાંટાળા સાથે સુજય જોશીએ ફોન કરનારનું નામ જોયું. નામ વાંચ્યું "આકાશ". ફોન રિસીવ કર્યો અને સામેથી કોઈ પણ પ્રકારની ફોર્માલિટી વગર જાણે સીધો જ આદેશ આવ્યો.

"સુજલા, જલ્દી અમદાવાદ આવવા નિકળ. અવલો આપણને છોડીને ચાલ્યો ગયો છે."

"વ્હોટ? આકલા સવાર સવારમાં આવી મજાક શું કરે છે?"

" બે, ### હું મજાક નથી કરતો, બને એટલો જલ્દી આવવા નિકળ."

ફોન કટ થઇ ગયો અને સુજય જોશીની આંખોમાંથી ઊંઘ ગાયબ થઇ ગઈ. બાજુમાં સુતેલી પોતાની પત્ની સરલને ઉઠાડી ટૂંકમાં કહ્યું, "હું અમદાવાદ જઉં છું. અવિનાશ આપણને છોડીને ચાલ્યો ગયો."

સુજય જોશી વડોદરાની એક ખાનગી બેંકમાં ઉચ્ચ અધિકારી તરીકે ફરજ બજાવતા હતા. હજુ ગયા અઠવાડિયે જ વડોદરાની દાદા-કાકાની વાડીમાં પોતાની એકની એક દીકરીના લગ્નનો અવસર પૂર્ણ કર્યો હતો. લગ્નના બીજા દિવસે સાંજે કોલેજ જીવનના અંગત મિત્રો સુજય જોશી, રાકેશ ભટ્ટ, અવિનાશ જાની, આકાશ પટેલ અને હેમંત મેહતા વાતો કરતા બેઠા હતા. ઉંમરની દ્રષ્ટિએ બધા પંચાવન પાર કરી ચૂકેલ હતા પણ વાતો જાણે કે કોલેજના લબરમૂછિયા છોકરાઓ બેઠા હોય એ રીતે થતી હતી. સુજલા, રાકલા, અવલા, આકલા અને હેમલાનું જ સંબોધન થતું હતું. નામની પાછળ "ભાઈ" તો દૂર પૂરું નામ લઈને પણ કોઈ કોઈને બોલાવતું ન હતું અને કોઈને એ વાતનું ખોટું પણ લાગતું ન હતું.

સુજય જોશીએ ફટાફટ પ્રાથિમિક ક્રિયાઓ પતાવી, ઓફિસમાં રજાનો મેઈલ કરી, અમદાવાદ તરફ ગાડી હંકારી. એક્સપ્રેસ હાઇવે પર ગાડી આગળ વધી રહી હતી અને સુજય જોશી પોતાની કોલેજ લાઈફમાં જઈ ચડ્યા.

અમદાવાદના હાર્દ સમા લાલદરવાજા વિસ્તારમાં આવેલી કોલેજ. ગુજરાતી અને અંગ્રેજી બંને માધ્યમમાં કોમર્સના વર્ગો ચાલતા હતા. કોલેજનો પહેલો દિવસ અને એ દિવસે જ મુલાકાત થઇ આકાશ પટેલ અને અવિનાશ જાની સાથે. એ દિવસે સુજય જોશી, અવિનાશ જાની અને આકાશ પટેલે ભેગા થઇ કોલેજની બહાર કિટલીએ પહેલી વખત ચા પાર્ટી થઇ અને એક મિત્રતાનો નાતો બંધાઈ ગયો. એ પછી અવિનાશના બીજા બે મિત્રો રાકેશ ભટ્ટ અને હેમંત મેહતાનો પરિચય સુજય જોશી અને આકાશ પટેલ સાથે થયો. સમય પસાર થતો ગયો અને પાંચે મિત્રો વચ્ચે મિત્રતાનો રંગ ગાઢ થતો ગયો. કોલેજ પૂરી થઇ અને સૌ પોતપોતાના જીવનમાં ગોઠવાઈ ગયા. સૌથી પહેલા અવિનાશના લગ્ન થયા, પણ એ લગ્નજીવન લાબું ન ટક્યું.

નડિયાદનો એક્ઝિસ્ટ ક્રોસ કરીને ગાડી અમદાવાદ તરફ આગળ વધી અને સુજય એના ફ્લેશબેકમાં આગળ વધ્યો. અવિનાશે એના દરેક મિત્રોના લગ્નને મનભરીને માણ્યા હતા. માત્ર લગ્ન જ નહીં મિત્રોના ઘરના તમામ સારા-નરસા પ્રસંગોમાં અવિનાશ હાજર હોય જ અને જાણે પોતાના ઘરનો અવસર હોય એ રીતે કામમાં લાગેલો હોય. આંતરિક રીતે એકલવાયું જીવન જીવતા અવિનાશની વાતો એના તમામ મિત્રો આદર સહિત ધ્યાનથી સાંભળતા. અવિનાશ અને આકાશે ભાગીદારીમાં ધંધો શરુ કર્યો અને એમાં સફળ પણ થયા. એ જ રીતે રાકેશ અને હેમંતે પણ ભાગીદારીમાં ધાંધો શરૂ કર્યો હતો અને એમની લાઈફ પણ સેટ થઇ ગઈ હતી. અવિનાશ સિવાય દરેકના સંસાર માળાના બગીચામાં બાળકોના પુષ્પો ખીલ્યા. સુજય જોશી નોકરીને કારણે વડોદરા સેટ થયા અને બાકીના ચાર મિત્રો અમદાવાદમાં.

એક્સપ્રેસ હાઇવે પૂરો થયો અને સુજયે એની ગાડી નવરંગપુરા તરફ વાળી. અમદાવાદ જે ક્યારેય સૂતું નથી, અનેક વખત તૂટેલું અને ફરીથી પહેલા કરતાં પણ વધુ સારી રીતે વસેલું શહેર. સવારના સાડા સાત-આઠનો સમય હશે. ટ્રાફિક સામાન્ય હતો, પણ ખોટી ઉતાવળ કરાય એમ ન હતું. નવરંગપુરાના એક એપાર્ટમેન્ટ પાસે સુજયે ગાડી થોભાવી. અવિનાશના કુટુંબીઓ, મિત્રોની ભીડ જામેલી હતી. રાકેશ ભટ્ટ, આકાશ પટેલ અને હેમંત મેહતા ત્યાં જ હતા. ક્યારેય કોઈએ વિચાર્યું ન હતું કે અવિનાશ આટલી જલ્દી ચાલ્યો જશે. ધીમા પગલે સુજય અવિનાશના ફ્લેટમાં દાખલ થયા. ડ્રોઈંગ રૂમમાં નીચે ફર્શ પર અવિનાશનો પાર્થીવ દેહ મુકેલ હતો. એ જ શાંત ચહેરો. એવુ લાગતું હતું કે જાણે એ શાંતિથી સૂતો જ છે. સજળ આંખે અવિનાશના પાર્થીવ દેહને નિહાળી એને પુષ્પાંજલિ અર્પી પ્રદક્ષિણા કરી બહાર આવ્યા. આકાશે ધીમેથી કીધું, "એટેક આવ્યો. ગઈકાલ રાત્રે હું અને અવલો લગભગ અગિયાર વાગે છુટા પડ્યા હતા. ત્યાં સુધી બધું બરાબર હતું. આજે સવારે વહેલા મારે અને અવલાને બહાર જવાનું હતું. એના ઘરની એક ચાવી કાયમ મારી પાસે રહેતી. સવારે 4.00 વાગે હું એના ઘરે આવ્યો બેલ મારી પણ કોઈ જવાબ ના આવ્યો એટલે મને લાગ્યું કે એ પૂજા કરવા બેઠો હશે એટલે મેં ચાવીથી દરવાજો ખોલ્યો. લાઈટ બંધ હતી એટલે એવું લાગ્યું કે કદાચ હજુ ઉઠ્યો નહિ હોય. એના રૂમમાં જઈને એને ઉઠાડવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ એ ચાલી ગયો હતો." મેં ડોક્ટરને બોલાવી કનફર્મ કરી એના પરિવારને અને બીજા બધાને જાણ કરી.

સમય થતા અંતિમયાત્રા શરૂ થઇ અને અવિનાશને એના ચારેય અંગત મિત્રોએ કાંધ આપી. અવિનાશનો પાર્થીવ દેહ પંચમહાભૂતમાં વિલીન થયો. ચારેય મિત્રો અવિનાશને યાદ કરી રડી રહ્યા હતા. થોડાક સ્વસ્થ થયા પછી અવિનાશને યાદ કરીને સ્મશાનની બહાર અવિનાશની યાદો તાજી કરી.

"અવલો સાચું જ કહેતો હતો" આકાશ બોલ્યો. એ કાયમ કેહતો હતો કે, "ઉડાવો જેટલી મજાક ઉડાવવી હોય એટલી. પણ યાદ રાખો, તમે બધા એક દિવસ રડશો જયારે હું ઓચિંતો જતો રહીશ. હું સૌથી પહેલો જઈશ." અને આપણે કાયમ એની વાતને મજાકમાં લેતા હતા. સુજયે એની દીકરીના લગ્નના બીજા દિવસની સાંજ યાદ કરી, "એ સાંજે જ અવલો કહેતો હતો, સુજલા આપણા બધામાં તારે જ એક દીકરી છે, એના લગ્ન થઇ ગયા હવે હું ફ્રી. બસ જીવનમાં હવે કંઈ બાકી નથી. આપણે ભેગી પીધેલી આજની આ ચા છેલ્લી ચા છે." યાદ છે, અને આપણે બધા એની એ વાત પર હસતા હતા અને એને ગાળો આપીને કીધું હતું બેસ છાનોમાનો."

"હા, પણ આપણને શું ખબર એ સાચું કહી રહ્યો છે."

રાકેશ અને હેમંતના ગયા પછી સુજયે આકાશને પૂછ્યું, "અવનીબેનને જાણ કરી?"

"હા, મેસેજ કર્યો હતો. અવલાની ઈચ્છા મુજબ આ મકાન એને આપી દેવાનું છે. અવલો વીલ કરીને ગયો છે અને એ વીલ મારી પાસે છે."

"કેવું કહેવાય નહીં !?! અવલો આખી જિંદગી એના પરિવાર અને મિત્રો માટે જીવ્યો. એના દોસ્તારો અને પરિવારને એ બહુ જ ચાહતો હતો. પણ સહુથી વધુ એ એની માનેલી બહેન અને એના બાળપણની દોસ્ત અવનીને ચાહતો હતો. અવલાની ઈચ્છા હતી કે એની બહેનનું અમદાવાદમાં મકાન થાય અને અવનિબેનના પરિવારવાળા સૌથી વધુ નફરત અવલાને કરતા હતા."

"હમ્મ, તું ફ્રી હોય તો સાંજે અવનિબેનના ઘરે જોડે જઈએ."

"હા, જરૂર"

"ખરેખર, અવિનાશ જિંદગી જીવી ગયો. મિત્રો માટે, પરિવાર માટે, એની માનેલી બહેન માટે. આવો માણસ ફરી નહીં આવે. એનું અંગત દુઃખ માત્ર એના પૂરતું જ રાખીને એ બધાને હસાવી ગયો અને કોઈને પણ હેરાન કર્યા વગર ચુપચાપ ચાલ્યો ગયો."

બરાબર એ જ સમયે સુજયની ગાડીમાં ફિલ્મ શોલેનું ગીત ગુંજી ઉઠ્યું, "તુને યે ક્યા કિયા, બેવફા દોસ્ત મેરે તોડી દોસ્તી...."

અવિનાશ-અવલાની યાદ આવી જતા ફરી સુજય અને આકાશની આંખોમાં આંસુ આવી ગયા...... 


આશિષ એ. મહેતા


Creative Commons License



અવિનાશ, આકાશ અને સુજય    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, December 4, 2021

શેરો શાયરી - 04-12-2021


દિલ કે દર્દ કો દિમાગ સે ના પરખો,

ઘાવ ગહેરે હે યું ઉપરસે ના પરખો,
અલ્ફાઝ નહિ હે બયાં કારનેકો,
હાલ એ દિલ કો મુસ્કુરાહટોંસે ના પરખો


************************************************************


દિલ કે જઝબાત લફઝોમે બયાં નહિ હોતે,
લાખ જતાના ચાહે પર અલ્ફાઝ જુબાં તક નહિ આતે,
હાલ એ દિલ મોહતાઝ નહિ હોતા લફઝોકા,
નજર એ દોસ્ત કાફી હે હાલ એ દિલ જાનને કે લિયે  .


************************************************************


દુઆને દવાસે બહેતર કામ કર દિયા,
કુછ જ્યાદા પઢે  લોગોને કહા, "હકીમને કમાલ કર દિયા."


************************************************************


વો જમાનેકો  ગુજરે જમાના હો ગયા,
કલકા  અખબાર આજ પુરાના  હો ગયા,
આપને દિલ સે યાદ કિયા શુક્રિયા આપકા,
આપકી યાદ હમારા નજરાના હો ગયા.


************************************************************


બયાં કરનેકો, કલકી મુલાકાત અલ્ફાઝ નહિ મિલતે,
અભીભી મહસૂસ કર રહા હું તેરી ગર્મ સાંસો કો,
સોચ રહા હું યે  મોકા ફિર જલ્દી મિલે  ....


************************************************************

એહસાસ સિનેમે અબભી બરકરાર હે,
એસા લગતા હે તું યહી કહીં આસપાસ હે,
મેહસૂસ કર રહા હું તેરી ગર્મ સાંસે
તેરી આગોશ કા અસર અબભી બરકરાર હે.


************************************************************

ખુદ કો ના પરખ તું અપને નજરીયે સે,
જમાના બેઠા હે નાપને કે લિયે,
કિસીકે લિયે અચ્છા તો કિસીકે લિયે બુરા હે તું,
પર યકીન કર તું ઉસ ખુદાકા બનાયા નાયબ નગીના હૈ  તું.


************************************************************


ચહેરે કી મુસ્કુરાહટ કે પીછે કે ગમ જાન લે,
આંખોકે કોને નર્મ હોને કી વજહ જાન લે,
દિલ કે દર્દકો બીના બોલે જાન લે,
સચ્ચા દોસ્ત વહી જો દોસ્ત કી હર ખામોશી જાન લે.


************************************************************


તેરે સીનેસે લિપટકર ફિર સોના ચાહતા હું,
માં મેં ફિરસે બચ્ચા બનના ચાહતા હું.

Saturday, November 27, 2021

મારી કેસ ડાયરી : લીલા

પ્રિય વાંચકમિત્રો,

“સાયેબ, નમસ્તે, મારું નોમ લીલા, તમે જ બોલો મારામાં શું ખામી છે? એ જ ને કે મારી બોલી અને વાત કરવાની રીત ગોમડાની સે.”

અજયભાઈની ઓફીસમાં ઘણી વખત સાવ અણધારી ઘટનાઓ બનતી હોય છે એમાં કોઈ નવાઈની વાત નથી. આવી જ એક ઘટના અજયભાઈની ઓફિસમાં ભજવાઈ રહી હતી. અજયભાઈ ક્લાયન્ટ કન્સલ્ટેશનમાં વ્યસ્ત હતા, અભિજાત આવતીકાલની કેસ ફાઈલો ગોઠવવામાં વ્યસ્ત હતો અને ચિંતન અજયભાઈની જ ચેમ્બરમાં સામેના સોફામાં બેસીને એની રોજીંદી કામગીરી કરી રહ્યો હતો.

નક્કી કરેલ સમયે એક આશરે ૩૦-૩૫ વર્ષનું ઉમરની સ્ત્રી અજયભાઈની ચેમ્બરમાં દાખલ થઇ અને એણે એની વાત અજયભાઈને કહેવાની શરૂઆત કરી અને ચિંતને એની સામે રજૂ થનાર એક નવી જ કહાની સંભાળવાની માનસિક તૈયારી કરી.

“સાયેબ, મુ મૂળ ઉત્તર ગુજરાતની એ તો મારી બોલી પરથી કોઈને પણ ખબર પડી જ જાય, ગોમડાની નેહારમાં દહમાં (૧૦) ધોરણ હુંધી ભણી અને પછે ભણવાનું સોડી દીધું. મારા બાપાએ અમારા હમાજના રીવાજ મુજબ મુ નેની (નાની) હતી તયે જ મારું હગપણ નક્કી કરી નાખ્યું હતું, આ મારા રાજ્યાના બાપા વેરે. હવે મારા હહરા ગોંધીનગરમાં રહે અને સરકારી અધિકારી એટલે એમને આ મારા રાજ્યાના બાપને સારી પેઠ ભણાવ્યા અને એમને પણ સરકારી અધિકારી બનાયા. પણ ઇ પહેલા તો મારા અને એમના લગન થઇ જ્યાતા. લગન ચેડે (પછી) મુ ગોંધીનગર આવી. શરૂ-શરૂમાં તો મારા હાહુ-હહરા (સાસુ-સસરા) ભેળા હતા એટલે બહુ માથાકૂટ નતી થાતી. પણ આ રાજ્યો હાત (સાત) વરહનો થયો અને મારા હાહુ (સાસુ) ધામમાં જ્યા પછે ધેમેધેમે ઇયોનો સ્વભાવ બગાડવા મોંડયો. રાતે મોડા આવવું, ખોટું બોલી રાત-વરત બહાર રહેવું. સરકારી અધિકારી એટલે મુ હમજુ કે સરકારી કામ હશે તો વહેલા મોડું થાય, પણ આ તો સરકારી ગાડીનો ડાઈવર મારા પિયરનો આયો તે મને ખબર પડી કે એમને તો એમની કોક હગલી ગમી જઈ છ. મીએ મારા હહરાને કીધું કે એમને કોક સમજાવો આ સારું ના લાગે પણ મારા હહરાનું પણ એમને ના હોંભળ્યું અને મનમાની કરતા જ્યા. સાયેબ, મીએ એમનું ઘર સાચવ્યું, શહેરમાં આવી આ ગેસને ઘંટી ને એવું બધું વાપરતા શીખી, મુ બહુ ભણી નથી પણ મારા રાજ્યાને ટ્યુશન લેવા મુકવાનું લેશન કરે ઇ જોવાનું, જાત જાતની રસોઈ બનાવવી, ઘરના કામ, બધું કર્યું. એમના સગા વહાલા બધાને સાચવ્યા અને બધા પ્રસંગો પણ સાચી આલ્યા. બસ એક આ મારી બોલી ના સુધારી શકી. પણ એમા એમણે મારી જોડે દગો કરવાનો?”

એક શ્વાસે ગામઠી શૈલીમાં પોતાની વીતક રજૂ કરી. વાત તો સાવ સાચી હતી. શરીર પરથી ઉમરનો અણસાર સરળતાથી આવે એવો નહતો. શૃંગાર રસના લેખકો અને કવિઓ તેમની વાર્તા અને કવિતામાં વર્ણવે છે એવું દેહ લાલિત્ય. વાતચીત પરથી જણાઈ આવતો સરળ અને સીધી વાત કરવાનો સ્વભાવ. અજયભાઈએ સાહજિક પૂછ્યું, “બેન શું નામ છે આ રાજુના પપ્પાનું?”

“સાયેબ, આ રાજ્યાને પૂછી લો. અમારામાં ધણીનું નોમ ના બોલાય. એ સચિવાલયમાં નોકરી કરે છે કોંક પહેલા દરજ્જાના સાયેબ છે (ક્લાસ વન). મારે હવે એમની સામે ખાધાખોરાકીનો કેસ મેલવો છે.”

“રાજુ, તારું આખું નામ બોલતો.” અજયભાઈએ લીલાની જોડે આવેલ આશરે ૧૪-૧૫ વર્ષની ઉમરના છોકરાને પૂછ્યું.

“ઠાકોર રાજેશ ........” રાજેશે જવાબ આપ્યો.

રાજેશના પિતાનું નામ સાંભળી અજયભાઈ અને અભિજાત બંને આશ્ચર્યમાં મુકાઈ ગયા.

“એક કામ કરો બહેન, હાલ તમે તમારું સરનામું લખવી દો અને ફોન નંબર આપો. હું કેસ તૈયાર કરી તમને બોલાવી લઈશ."

“મેરબાની, સાયેબ.” કહી એમણે વિદાય લીધી.

સી.સી.ટી.વી.માં જોઈને અજયભાઈએ કન્ફર્મ કર્યું કે લીલાબેન ઓફીસ પ્રીમાઈસીસની બહાર નીકળી ગયા અને લીફ્ટમાં દાખલ થઇ ગયા. પછી અભિજાત સામે જોયું.

“આ તો બહુ મોટું નામ નીકળ્યું.” અભિજાત બોલ્યો.

“હા. પણ, આમાં કેસ ના કરાય અને સાહેબને મળીને એમને સમજાવવા પડે. એવું પણ બને કે આ બહેન કહે છે એવું કશું વાંધા જનક ના પણ હોય.”

“સાહેબ, આ ઠાકોર સાહેબ કોણ છે, જેમને તમે મળવાનું અને સમજાવવાનું કહ્યું તે?” પોતાની ઉત્સુકતા દબાવી રાખવામાં કાયમ નિષ્ફળ રહેલ ચિંતને એના સ્વભાવગત પૂછ્યું.

“આ જે નામ કીધું એ સરકારી ખાતાના સચિવ કક્ષાના અધિકારી છે. મને અને અભિજાત બંનેને સારી રીતે ઓળખે છે અને ખાસ વાત એ કે એમની છાપ એક ઈમાનદાર અને પ્રમાણિક અધિકારીની છે. આ કેસમાં બે શક્યતા હોય. એક તો આ બહેનની વાત સાચી હોઈ શકે અને બીજી એમના કાન ભંભેરવામાં આવ્યા હોય. પણ, આપણે સાહેબને મળી વાત કરવી પડે. આટલા મોટા અધિકારી વિરુદ્ધ સીધી આવી ફરિયાદ દાખલ ના કરાય. બીજું કે આ બહેન આજે પહેલી વખત મળવા આવ્યા, પણ એમની વાત કરવાની પદ્ધતિ મને શંકા ઉપજાવે છે અને નક્કર પુરાવા વગર કોઈની પ્રતિષ્ઠાને નુકશાન થાય એવું કાર્ય ના કરાય.” અજયભાઈએ એમની વ્યવહારિક કુશળતાનો પરિચય આપતા જણાવ્યું.

ચિંતનનો મોબાઈલ રણકી ઉઠ્યો અને ચિંતને વાત કરી અજયભાઈની રજા લીધી.

 

આશિષ એ. મહેતા



********************************************************************************************



Creative Commons License



મારી કેસ ડાયરી : લીલા    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, November 20, 2021

મારી કેસ ડાયરી : અશફાક-જીનલ

 પ્રિય વાંચકમિત્રો,



રાબેતામુજાબની એક બોઝિલ સાંજે ચિંતને એડવોકેટ અજયભાઈની ઓફિસમાં પ્રવેશ કર્યો. કાયમ હસતી રહેતી પંક્તિને એણે થોડી ઉદાસ જોઈ પૂછ્યું, “શું વાત છે? આજે ગુલાબ કેમ કરમાયેલું છે?” “કઈ નહીં, સાહેબ તમારી જ રાહ જોઈ રહ્યા છે.” પંક્તિએ ટૂંકમાં જ પતાવ્યું.

ચિંતનને અણસાર આવી ગયો કે આજે ઓફિસનું વાતાવરણ સહેજ તંગ છે અને કંઈક એવી ઘટના બની છે કે અજયભાઈ કે અભિજાત કોઈ મૂડમાં નથી.

“આવું સાહેબ?” સહેજ ગંભીર બની ચિંતને અજયભાઈની ચેમ્બરનો ગ્લાસ ડોર ખોલતા પૂછ્યું.

“આવ” એક ટૂંકો પ્રત્યુત્તર અને અજયભાઈએ ઇન્ટરકોમ પર રામજીને ૩ કોફીની સુચના આપી.

અજયભાઈના સ્વભાવથી પરિચિત ચિંતન જાણતો હતો કે અજયભાઈ સામેથી જ વાત શરૂ કરશે.

થોડી વારમાં કોફી આવી ગઈ. કેપેચીનો કોફીની અરોમા ચેમ્બરમાં ફેલાઈ ગઈ. કોફીની એક ચૂસકી ભરી અજયભાઈએ એમની ચેરના હેડ રેસ્ટ પર માથું ટેકવી ઉપર છત સામે નજર કરી. પી.ઓ.પી. કરેલ છતમાંથી થ્રી લેયર ઝુમ્મર અને એલ.ઇ.ડી. લાઈટ ઓફીસની શોભા વધારી રહ્યા હતા અને સાથે સાથે અજયભાઈની પ્રતિષ્ઠાનો પરિચય પણ આપી રહ્યા હતા.

થોડી વાર પછી કોફીનો બીજો એક ઘૂંટ ભરી અજયભાઈ બોલ્યા, “આ મોબાઈલ અને ઇન્ટરનેટના યુગમાં નવી પેઢીને ખબર નહીં ક્યારે સમજણ આવશે.”

કોઈપણ પ્રકારની પૂર્વભૂમિકા વગર બોલાયેલ આ શબ્દો પાછળ કોઈ ગંભીર વાત છે એનું અનુમાન ચિંતનને આવી ગયું.

“આજની જ વાત છે, હમણાં થોડી વાર પહેલા જ આખો કોન્ફરન્સ રૂમ ભરેલો હતો. ઓફિસમાંથી વિદાય લેનાર એ આધેડ દંપતિની આજીજી કરતી રડતી આંખો, એમની મનોવ્યથા કદાચ ક્યારેય નહીં ભૂલાય. આપણા જ શહેરના કર્મકાંડી બ્રાહ્મણ પિતા હરસુખભાઈ એમના પત્ની સાથે આવેલ. હરસુખભાઈનો પરિચય એટલો કે કર્મકાંડના વિદ્વાન અને એમના પર માતા સરસ્વતીની કૃપા અને એના પરિણામ સ્વરૂપ માતા લક્ષ્મીની પણ કૃપા. જીનલ એમની એકની એક દિકરી. પૂરા લાડકોડથી ઉછરેલી. હરસુખભાઈ અને એમના પત્ની બંનેએ જીનલને પુરા ધાર્મિક સંસ્કાર આપ્યા. દિકરી કોલેજમાં આવી અને હજુ ત્રણ મહિના પહેલાં જ અઢાર વર્ષ પૂરા કર્યા. હરસુખભાઈએ જીનલને નવું એકટીવા ગીફ્ટ આપ્યું. આજે હરસુખભાઈ અને એમના પત્ની ઓફીસ આવ્યા હતા, સાથે એક કવર હતું. એમાં જીનલના લગ્નનું સર્ટીફીકેટ હતું, કોઈ અશફાક નામના વિધર્મી છોકરા સાથે. કાયદાએ આપેલી સ્વતંત્રતાનો ભોગ બનનાર, લવ જેહાદનો શિકાર બનનાર એક દિકરીના લાચાર માતા-પિતા આજે ઓફિસમાં ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી રહ્યા હતા અને મારી પાસે એમને આશ્વાસન આપવાના શબ્દો પણ નહતા. અશફાક અને જીનલના લગ્નના સર્ટીફીકેટની સાથે એક પત્ર પણ હતો જીનલનો જેમાં લખ્યું હતું કે એ એની મરજીથી અશફાક સાથે લગ્ન કરી રહી છે. જે કચેરીમાંથી સર્ટીફીકેટ આપવામાં આવેલ એ કચેરીમાંથી અનઓફિસીયલી બંનેના લગ્નનું આવેદન ફોર્મ અને પુરાવાની નકલ મંગાવી. અશફાકની ઉંમર ૩૮ વર્ષ છે. જીનલની ઉંમર કરતા બમણીથી પણ વધુ. એક સામાન્ય બુદ્ધિ વાળો માણસ પણ સમજી શકે કે આમાં પ્રેમ હોઈ જ ના શકે. આ દેખીતી રીતે જ લવ જેહાદ હતી અને કાયદાની પ્રક્રિયાનો ગણતરી પૂર્વકનો ઉપયોગ.

આપણે, હાઈકોર્ટમાં હેબિયસ કોર્પસની અરજી કરીશું એવી બાંહેધરી આપીને વિદાય કર્યા. પણ પરિણામ મને ખબર જ છે કે પ્રેમમાં અંધ બનેલ જીનલ એના જન્મદાતાના ત્યાં હાલ તો જવાની ના જ પાડશે અને થોડા વર્ષો પછી જયારે પ્રેમનો ઉભરો શમી જશે અને કડવી વાસ્તવિકતા સામે આવશે ત્યારે આંખોમાંથી લોહીના આંસુ પડશે. પણ હાલ તો આપણે કશું જ કરી શકીએ એમ નથી.

કાશ, કાયદામાં એવો કોઈ સુધારો આવે કે લગ્ન માટે માતા-પિતાની હાજરી અને સાક્ષી ફરજીયાત બને તો કદાચ આવી કંઈક કેટલીયે દિકરીઓ લવ જેહાદનો શિકાર બનતી અટકે.” કોફી પૂરી થઇ ગઈ હતી અને વાત પણ. ચિંતન પણ ચિંતામાં હતો અને એનો પણ મૂડ ખરાબ થઇ ગયો હતો.

આજે પહેલી વખત અજયભાઈની ઓફિસમાં ગમગીનીનું વાતાવરણ હતું.


આશિષ એ. મહેતા



********************************************************************************************



Creative Commons License



મારી કેસ ડાયરી : અશફાક-જીનલ    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, November 13, 2021

સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત

સાંજના સાત વાગ્યા હતા અને નિયમ પ્રમાણે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત તમારા આશ્રમમાં આરતીનો ઘંટારવ શરૂ થયો. સૌરાષ્ટ્રની પવિત્ર ધરતી, એમાંય સિદ્ધ ટેકરી તરીકે ઓળખાતો ગરવો ગઢ ગીરનાર અને એની તળેટીમાં આવેલ શાંત અને રમણીય આશ્રમ એટલે નિરાકાર આશ્રમ. નિરાકાર આશ્રમના હાલના વહીવટકર્તા અને ગાદીપતિ એટલે તમે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત. ઉંમરની દ્રષ્ટિએ વનપ્રવેશ કરી ચૂકેલ પુરા છ ફૂટની હાઈટ, નિયમિત યોગાસન અને પ્રાણાયામના કારણે મજબૂત અને સુદ્રઢ બાંધો, કરુણાસભર આંખો, ચપળ ચાલ, સફેદ દાઢી અને ખભા સુધી આવતા કાળા સફેદ વાળ, શ્વેત વસ્ત્રોનું આવરણ, ચહેરા પરનું તેજ. સ્વાભાવિક રીતે જ જોનારને વંદન કરવા પ્રેરે એવી પ્રતિભા એટલે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત. આજે પણ આશ્રમના નિયમ મુજબ આરતીમાં આપે હાજરી આપી અને આરતી પુરી થયા બાદ આપ આપની ગાદી પર બેઠા અને આશ્રમના નિવાસી સેવકો અને મુલાકાતીઓ તમને લાઈનમાં જય નિરંકારી કહી વિદાય લઇ રહ્યા હતા. ગઈ કાલની જેમ આજે પણ એ યુવતી સૌથી છેલ્લે લાઈનમાં ઉભી હતી અને સૌથી છેલ્લે તમને જય નિરંકારી કહ્યું. એના અવાજમાં રહેલ નિરાશા તમે પારખી અને એકદમ પ્રેમાળ સ્વરે જય નિરંકારીનો પ્રતિસાદ આપી પૂછ્યું, "કંઈ વિશેષ મૂંઝવણ છે? કોઈ વાત કરવી છે?"

"હા, મારે દીક્ષા લેવી છે. આપ મને દીક્ષા આપો."

"પણ હું કોઈને દીક્ષા નથી આપતો અને દીક્ષા લેવાનું કારણ?"

"બસ, સંસારમાં મન નથી લાગતું." અનુભવના આધારે તમે જાણી લીધું કે, કંઈક તો એવું છે જે હાલ આ યુવતી બોલી નથી શકતી અગર તો કહેવા નથી માંગતી. તમારો ધ્યાનનો સમય થવા આવ્યો હતો એટલે તમે એ યુવતીને જણાવ્યું કે, "કાલે સાંજે પ્રવચન પતે તે પછી સાંજે 5.00 વાગે અહીંયા જ મળીશું."

"પણ, મારે આપને એકાંતમાં મળવું છે."

"હું કોઈને એકાંતમાં મળતો નથી. જે કહેવું હોય એ જાહેરમાં જ કહેવું પડશે." અને તમે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત તમારા ધ્યાન કક્ષ તરફ જતા રહ્યા.

બીજા દિવસે તમારી ધારણા પ્રમાણે જ પ્રવચન પત્યા પછી એ યુવતી આપની ગાદી પાસે આવીને ઉભી રહી. તમે આશ્રમના એક સેવક પાસે ખુરશી મંગાવી અને એ યુવતીને એક અંતરે બેસવા ઇશારાથી સૂચવ્યું. ખુરશી પર બેઠા પછી એણે બોલવાનું શરૂ કર્યું, "સ્વામીજી, મારું નામ અભિપ્સા છે. હું 35 વર્ષની છું. મેં એચ.આર.માં એમ.બી.એ. કર્યું અને એક મલ્ટીનેશનલ કંપનીમાં ઉચ્ચ હોદ્દા પર નોકરી કરું છું. પગાર ખુબ જ સારો છે. અમદાવાદમાં પોતાનું મકાન છે, કાર છે અને સારું એવું બેંક બેલેન્સ પણ. સ્વામીજી, બે વર્ષ પહેલા સુધી જિંદગી સરસ રીતે ચાલી રહી હતી. મારી કમાણીમાંથી નાના ભાઈને ભણાવ્યો અને ફોરેન મોકલ્યો. માતા-પિતા અને હું અમે ત્રણ જણ સુખેથી રહેતા હતા પણ...." અભિપ્સાનું ગળું ભરાઈ આવ્યું છે એવું સમજતા તમને વાર ના લાગી અને તમે બાજુમાં ઉભેલા સેવકને ઇશારાથી, અભિપ્સાને પાણી આપવા સૂચવ્યું.

પાણી પીને સહેજ ગળું સાફ કરીને વાતનો દોર આગળ ચલાવતા અભીપ્સાએ વાત આગળ વધારી. "બે વર્ષ પહેલાં અમારી કંપનીમાં મિનેષ સાહની, વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ તરીકે જોડાયો. મિનેષ સાહની એક સોહામણો મારી જ ઉંમરનો પહેલી જ નજરે કોઈને પણ ગમી જાય એવો હેન્ડસમ યુવાન. થોડાક જ દિવસોમાં અમે કલિગમાંથી મિત્રો બન્યા અને હું એના પ્રેમમાં પડી. અમે નોકરીના સમય બાદ પણ એકબીજાને મળવા લાગ્યા અને મને એનું વળગણ થઇ ગયું. મને એવું લાગવા લાગ્યું કે, જાણે એ જ મારી દુનિયા છે, હું એના પ્રેમમાં પાગલ બની ગઈ. હું એની સાથે લગ્ન કરવા માંગતી હતી. મેં પ્રેમમાં પાગલ બની એને મારુ સર્વસ્વ ધરી દીધું."

થોડોક વિરામ લઈને અભીપ્સાએ એની વાત આગળ વધારી. "સ્વામીજી, આજથી લગભગ છ મહિના પહેલાં મિનેષ મને ડિનર ઉપર લઇ ગયો અને છુટા પડતા સમયે મને કહ્યું, "હું કાલે અમદાવાદ છોડીને જઉં છું. કાયમ માટે, મારા પરિવાર પાસે કેનેડા. મારી પત્ની અને બાળકો ત્યાં જ છે. કંપનીમાં આજે નીકળતા પહેલાં ઇ-મેઇલ કરી દીધો  છે. નોટિસ પે ની કોઈ પડી નથી. ગૂડ બાય. ટેક કેર." બસ આટલું કહી એ ચાલ્યો ગયો. જાણે એને મારી કોઈ જ પડી ના હોય. બસ, સ્વામીજી, ત્યારથી જ હું માનસિક તૂટી ગઈ છું. કોઈ કામમાં મન નથી લાગતું. મારે સંસાર છોડી દેવો છે. આપના આશ્રમમાં હું ચોથી વખત આવી. મને આપના પ્રવચનથી માનસિક શાંતિ મળે છે. આપ મને દીક્ષા આપો." આટલું કહી અભિપ્સાએ એની વાત પૂર્ણ કરી.

પળવાર માટે આંખો બંધ કરી એક ઊંડો શ્વાસ લઇ તમે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત ધીમા શાંત સ્વરે બોલ્યા, "નિરંકારી કલ્યાણ કરે, બેટા અભિપ્સા. આ આખી ઘટનામાં વાંક તમારો જ છે. આજના આધુનિક પ્રવાહમાં કેરિયરને પ્રાધાન્ય આપવામાં તમે કુદરત અને કુદરતી જરૂરિયાતને અવગણો છો. તમે મિનેષના પ્રેમમાં હતા જ નહીં અને એને પણ તમારી સાથે કોઈ જ પ્રેમ ન હતો. મિનેષને જોઈને તમારામાં દબાઈને રહેલી લાગણીઓએ અને કુદરતી જરૂરિયાતોએ બળવો પોકાર્યો અને તમે મિનેષ તરફ આકર્ષાયા. મિનેષ વિષે તમે કોઈ જ પ્રાથમિક તપાસ પણ ના કરી અને મિનેષને તમારી સાથે કોઈ જ પ્રેમ ન હતો. એણે તકનો લાભ લીધો અગર તો એમ કહો કે એણે તમારી કુદરતી દૈહિક જરૂરીયાત પૂર્ણ કરી. લગ્ન કરવાની તૈયારી તમારી હતી, મિનેષની નહીં. શું એણે તમને ક્યારેય કહ્યું હતું કે એ તમારી સાથે લગ્ન કરવા માંગે છે? ના ને. એક વાત માનો, જે થઇ ગયું એમાંથી શીખી જીવનમાં આગળ વધો. સારું પાત્ર શોધી એની સાથે તમે ઘરસંસાર શરુ કરો. મનને થોડુંક ભક્તિ અને ધાર્મિક કાર્યોમાં વાળો અને તમારા પરિવાર પ્રત્યેની તમારી ફરજો અને જવાબદારીઓ ઈશ્વર તરફથી સોંપાયેલ છે એમ માનીને નિભાવો. દીક્ષા લેવાની કોઈ જરૂર નથી. નિરંકારી કલ્યાણ કરે અને તમારો માર્ગ પ્રસસ્થ કરે." 

આશીર્વાદની મુદ્રામાં હાથ ઉઠાવી તમે સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત અભિપ્સાને વિદાય કરી અને જાણે મનને સંતોષ થયો હોય એવી ભાવના સાથે અભિપ્સાએ પણ વિદાય લીધી. અભિપ્સાની વિદાય બાદ તમે બાજુમાં ઉભેલા સેવકની સામે જોયું અને કહ્યું, "ભૌતિક સુખ પાછળની આંધળી દોડમાં કેટકેટલી યુવાન જિંદગીઓ બરબાદ થઇ રહી છે. ઈશ્વર સર્વનું કલ્યાણ કરે." અને તમે તમારા કક્ષ તરફ વિદાય થયા અને મનમાં વિચારતા હતા, "કેટલાય યુવક, યુવતીઓ હશે જે કારકિર્દી અને ભૌતિકતાની દોડધામમાં, માનસિક તણાવભરી જિંદગી જીવતા હશે. જાણે અજાણે કુદરતના નિયમોનું ઉલ્લંધન કરતા હશે અને પછી પસ્તાવો કરતા હશે. ખબરનહી, આ યુવાધન ક્યારે સમજશે કે, મનુષ્યનો દેહ ઘડાય એ પહેલાં જ ઈશ્વરે એનું ભાગ્ય ઘડ્યું હોય છે. પૈસા પાછળની આ ખોટી દોડધામ ક્યારે અટકશે?"


આશિષ એ. મહેતા


Creative Commons License



સ્વામી પ્રસન્નચિત્ત    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, November 6, 2021

યાદ તમારી આવી અને એક ગઝલ રચાઈ ગઈ

યાદ તમારી આવી અને એક ગઝલ રચાઈ ગઈ
હોઠો ઉપર સ્મિત અને ચહેરા પર લાલી છવાઈ ગઈ

આંખો મારી રદીફ અને કાફિયા થઇ ગઈ
કોરી દીવાલ ઉપર એ તમને જ જોઈ રહી

આંખોમાં સુરમો અને હોઠો પર લાલી
માથે નાની બિંદી અને કાનમાં પહેરી વાળી

અદાથી જરા નીચે નમાવેલી  છે ડોક
ઘાયલ અમે થઇએ છીએ એ જોઈને રોજ

અધખુલ્લા હોઠમાંથી મૌનની વહે છે પરિભાષા
ઉકેલવા મથીએ છીએ સદાય અમે એ ભાષા

વહી રહી છે પ્રેમની અમી નયનમાંથી
પણ હવે એ અમારા નસીબમાં ક્યાંથી



આશિષ એ. મહેતા



Creative Commons License



યાદ તમારી આવી અને એક ગઝલ રચાઈ ગઈ   by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, October 30, 2021

મારી કેસ ડાયરી : બિંદુબા ઝાલા

 પ્રિય વાંચકમિત્રો,



“ચિંતન, આવતીકાલે સવારે શાર્પ ૮.૦૦ વાગે તૈયાર રહેજે. હું અને અભિજાત તને તારા ઘરે લેવા આવીશું. આપણે દરબારગઢ જવાનું છે અને ફોર્મલ કપડા પહેરજે.”

શનિવારની મોડી સાંજે અજયભાઈએ ચિંતનને આદેશાત્મક સ્વરે ફોન પર જણાવ્યું અને સામેથી કોઈ જ પ્રતિભાવની અપેક્ષા વગર ફોન કટ કરી નાખ્યો.

ચિંતન આવા ફોનથી ટેવાયેલો હતો અને જાણતો પણ હતો કે, જયારે જયારે આવી સુચના અજયભાઈ તરફથી મળે ત્યારે એક નવી જ ઘટના, એક નવા જ વ્યક્તિ-વ્યક્તિત્વનો પરિચય થવાનો છે.

બીજા દિવસે એટલે કે રવિવારની સવારે અજયભાઈ એમની સફેદ ફોર્ચ્યુનર લઇને સવારે ૮.૦૦ વાગે ચિંતનના ફ્લેટની બહાર આવી ગયા અને ચિંતન પણ તૈયાર જ હતો. અજયભાઈએ ગાડી એસ.જી. હાઇવેથી ગાંધીનગર તરફ વાળી, કારમાં ઓલ્ડ ઇસ ગોલ્ડ ડ્યુએટ ધીમા અવાજે વાગી રહ્યા હતા. અજયભાઈ ડ્રાઈવીંગ કરી રહ્યા હતા અને એમની બાજુની સીટ પર અભિજાત અને પાછળની સીટ પર ચિંતન બેઠો હતો. હાઇવે પર ગાડી પાણીના રેલાની જેમ આગળ વધી રહી હતી અને ચિંતને એની આદત મુજબ ઉત્સુકતાપૂર્વક સવાલ પૂછ્યો, “સાહેબ, દરબારગઢ એટલે ક્યાં જવાનું છે?”

“હું રાહ જ જોઈ રહ્યો હતો કે તું ક્યારે સવાલ પૂછીશ?” હસતા-હસતા અજયભાઈએ જવાબ આપ્યો અને અભિજાતે પણ હાસ્યમાં એનો સુર પુરાવ્યો.

“સાંભળ, આપણે હિંમતનગર પાસેના એક જુના રજવાડામાં જઈ રહ્યા છીએ. દરબારગઢ એટલે એક સમયનો મહેલ. હાલ ત્યાં બિંદુબા ઝાલા રહે છે. બિંદુબા એટલે એટલા વિસ્તારનું જ નહીં પણ સમગ્ર ગુજરાતમાં મહિલા કલ્યાણ કાર્યો બાબતે જાણીતું નામ. એક વિરલ વ્યક્તિત્વ. આજે એમના ત્યાં પૂજા રાખી છે અને આપણને બોલાવ્યા છે.”

“થોડુંક ડીપમાં જણાવોને, સાહેબ” ચિંતને કીધું.

“હમમ, આજે લગભગ બિંદુબાની ઉંમર ૫૫ આસપાસ હશે. એમને એ સમયે એમના પિતાજીએ ભણાવ્યા જયારે સમાજમાં દીકરીઓને શાળાએ કોઈ મોકલતું ન હતું. બિંદુબા એ ડબલ પી.એચ.ડી. કર્યું. કાયદાના સ્નાતક, પણ વકીલાત નથી કરતા. અભ્યાસ પૂર્ણ થયો અને એમના લગ્ન થઇ ગયા પાર્થિવસિંહજી જોડે. જાણે રામ-સીતાની જોડી. સમાજ કલ્યાણની વિચારધારા બંનેના લોહીમાં વહે એવું કહીએ તો પણ ખોટું નથી. તું સમન્વય તો જો, માતા શક્તિના સંતાનો જેમણે માતા સરસ્વતીની આરાધના કરી અને એમના ઉપર માતા લક્ષ્મીજીની પણ અનહદ કૃપા. બંને પતિ-પત્નીએ અનાથ અને ત્યજી દેવાયેલ બાળકીઓને દત્તક લેવાનું શરૂ કર્યું અને એના માટે એક ટ્રસ્ટ બનાવ્યું. ધીમે ધીમે ટ્રસ્ટની કાર્ય પ્રવૃત્તિ વિકસી અને બિંદુબાએ ત્યકતા અને વિધવા સ્ત્રીઓને પણ આશ્રય આપવાનું શરૂ કર્યું. કન્યા કેળવણી અને નારી સશક્તિકરણની માત્ર વાતો કરનારાઓએ એક વખત બિંદુબા અને પાર્થિવસિંહજીને મળવું જ રહ્યું. આજે એમના ટ્રસ્ટમાં પ્રાથમિક શિક્ષણથી લઇ કૌશલ્યવર્ધન અંગેની તમામ કામગીરી કરવામાં આવે છે. અનાથ બાળકીના પાલક માતા-પિતા બની તેમને યોગ્ય ઠેકાણે પરણાવવા અને લગ્ન બાદ પણ આવી દિકરીને તકલીફ ના પડે એનું પણ ધ્યાન રાખે છે. એમના સંતાનો હર્ષવર્ધનસિંહ અને અનિરુધ્ધસિંહ પણ આ સેવા કાર્યને આગળ વધારી રહ્યા છે. સારા કાર્યમાં સહુ સાથ આપે એ મુજબ વિદેશથી પણ હાલમાં ઘણી આર્થિક સહાયની ઓફર આવે છે અને બિંદુબાના રેફરન્સથી એમના ટ્રસ્ટની આશ્રિત દિકરી કે મહિલાને નોકરી પણ લાયકાત હોય તો પ્રમાણમાં સરળતાથી મળી જાય છે. આજે ટ્રસ્ટની સ્થાપનાને ત્રીસ વર્ષ પૂર્ણ થયા એ નિમિત્તે પૂજા રાખેલ છે.” અજયભાઈએ જણાવ્યું.

“સાહેબ, આમાં આપણે ક્યાં વચ્ચે આવ્યા એ ખ્યાલ ના આવ્યો?”

“તું ખરેખર ખોટી લાઈનમાં છે. માર્કેટિંગની લાઈન છોડ અને મારી ઓફીસ જોઈન કરી લે.” સહેજ સ્મિત સાથે અજયભાઈએ કહ્યું અને આગળ જણાવ્યું, “લગભગ બે વર્ષ પહેલા હું અને બિંદુબા ફેમીલી કોર્ટમાં અનાયાસે જ ભેગા થઇ ગયા હતા. હું મારા અસીલ વતીથી મેટર આર્ગ્યુ કરી રહ્યો હતો અને એ એમના ટ્રસ્ટની કોઈ સ્ત્રી વતીથી એના ભરણપોષણ માટે આવ્યા હતા અને એમના વકીલ ગેરહાજર હતા એટલે એમણે પેલી સ્ત્રી વતીથી રજૂઆત કરી. જજ સાહેબે એમની લોકસ સ્ટેન્ડી અંગે સવાલ પૂછ્યો ત્યારે એમણે એમનો પરિચય આપ્યો. એમના ટ્રસ્ટ “ઝાલા મહિલા ઉત્કર્ષ ટ્રસ્ટ” વિશે મેં પણ એક-બે દિવસ પહેલા જ વાંચ્યુ હતું એટલે એમની વાત પતી એ પછી કોર્ટ હાઉસની બહાર મેં એમની સાથે પરિચય કેળવ્યો. એમણે મને કહ્યું, “તમારા આર્ગ્યુમેન્ટસ સારા હતા, પણ સુપ્રીમ કોર્ટના તાજેતરના ચુકાદાનો ઉલ્લેખ કરવા જેવો હતો.” હું એમની વાત સાંભળી આશ્ચર્યચકિત થઇ ગયો, શું અભ્યાસ અને જાણકારી! બસ, એ પછી મારી પાસે કોઈ પણ જરૂરિયાત વળી સ્ત્રી આવે ત્યારે એને હું બિંદુબા ઝાલાના ટ્રસ્ટનું સરનામું આપી દેતો અને અમદાવાદમાં કોઈ મહિલાને કાયદાકીય મદદની જરૂર હોય તો બિંદુબા ઝાલા આપણી ઓફીસનું સરનામું આપી દે. બસ આ જ પરિચય.”

હિંમતનગરથી થોડેક પહેલાં ગાડી એક સિંગલ પટ્ટી રોડ પર વળી અને થોડાક વળાંકો પછી સામે દેખાયો દરબારગઢ. બિંદુબા ઝાલા અને પાર્થિવસિંહજીનું નિવાસ સ્થાન અને “ઝાલા મહિલા ઉત્કર્ષ ટ્રસ્ટ”નું મુખ્ય કાર્યાલય અને એના આશ્રિતોનું નિવાસસ્થાન.

“આજના સમયમાં પણ આવા વ્યક્તિ ખરેખર માની ના શકાય. થેંક યુ, સાહેબ, આજે તમે મને જોડે લીધો એ બદલ.” ચિંતને જણાવ્યું.

“અલા, એમાં શેનું થેંક યુ? તું ક્યાં બહારનો છે.” અજયભાઈએ કહ્યું અને સામે દરવાને જે જગ્યા બતાવી ત્યાં ગાડી પાર્ક કરી. ગાડીમાંથી બુકે લઇ દરબારગઢમાં દાખલ થયા. મુખ્ય દરવાજાની સામેના વિશાળ ચોકમાં મંડપ બાંધેલ હતો. તેની ચારે તરફ આમંત્રિતો માટે સોફા ગોઠવેલ હતા. અસલ રજવાડી પોષાકમાં સજ્જ ઘણા બધા દરવાનો મહેમાનોની સેવામાં હતા. અજયભાઈ, અભિજાત અને ચિંતનને આવતા જોઈ જીવનના પાંચ-પાંચ દાયકાના અનુભવ લીધેલ એક દંપતી સામે સ્વાગત માટે આવ્યા. બંનેમાં પ્રથમ નજર જે સામ્ય હતું તે, તેજસ્વી આંખો, રજવાડી પોષાક, ટટ્ટાર અને ખુમારી સભર ચાલ, ચહેરા પર એક હળવું સ્મિત. અજયભાઈએ ચિંતનને પરિચય આપ્યો, “આ છે બિંદુબા ઝાલા અને પાર્થિવસિંહજી" અને એમને ચિંતનનો પરિચય આપ્યો, "આ છે અમારો ખાસ મિત્ર ચિંતન. આપની પરવાનગી કે સુચના વગર લાવ્યો એ બદલ દિલગીરી.”

“આવો, આવો, સાહેબ, જય માતાજી અને સારું કર્યું આપના મિત્રને પણ લાવ્યા. અમને પણ આનંદ થયો કે આપે અમારા પ્રસંગને આપનો પ્રસંગ ગણ્યો અને પારિવારિક સંબંધોમાં દિલગીરી ના હોય.”

એ પૂરો દિવસ દરબારગઢની મહેમાનગતિ માણી, ક્યારેય ના ભૂલી શકાય તેવી.


આશિષ એ. મહેતા



********************************************************************************************



Creative Commons License



મારી કેસ ડાયરી : બિંદુબા ઝાલા    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, October 23, 2021

વાતમાં રસ નથી

વાત જો વજન વાળી હોય તો કર, ક્ષુલ્લક વાતોમાં રસ નથી;
પડદા અંતરના અને આંખોના ખોલે એવી વાત હોય તો કર, ફોતરા ઉખાડે એવી વાતોમાં રસ નથી.

વાત જો પ્રતિજ્ઞાની કરવી હોય તો ભીષ્મની કર, તૂટે એવી પ્રતિજ્ઞાની વાતમાં રસ નથી;
વાત જો પ્રેમની કરવી હોય તો રાધા અને રૂક્ષ્મણીની કર, રોમિયો જુલિયટની વાતમાં રસ નથી.

વાત જો વફાદારીની કરવી હોય તો ચેતક અને રામપ્રસાદની કર, જયચંદ જેવા ગદ્દરની વાતમાં રસ નથી;
વાત જો ખુમારીની કરવી હોય તો રાણા અને શિવાજીની કર, પૈસા ખાતર વેચાઈ જાય એની વાતમાં રસ નથી.

વાત જો ભક્તિની કરવી હોય તો મીરા અને નરસિંહની કર, દેખાડાની ભક્તિ કરનારની વાતમાં રસ નથી;
વાત જો ગુરૂની કરવી હોય તો શંકરાચાર્ય અને ગુરૂ ગોવિંદસિંહજીની કર, બની બેઠેલા ધુતારાઓની વાતમાં રસ નથી.

વાત જો નેતાની કરવી હોય તો સુભાષચન્દ્ર અને શાસ્ત્રીજીની કર, જાતને પંડિત અને મહાત્મા કહેનારની વાતમાં રસ નથી;
વાત જો  ક્રાંતિવીરની કરવી હોય તો આઝાદ અને ભગતસિંહની કર, ગોરા અંગ્રેજને માય લોર્ડ કહેનારાઓની વાતમાં રસ નથી.

વાત જો મર્યાદાની કરવી હોય તો શ્રી રામની કર, રામના નામે કાળા કામ કરનારની વાતમાં રસ નથી;
વાત જો વફાદારીની કરવી હોય તો સીમા પર તૈનાત ફોજીની કર, પૈસા લઇ પક્ષ બદલતા નેતાની વાતમાં રસ નથી.

(નોંધ : ચેતક એ મહારાણા પ્રતાપ ના અશ્વનું અને રામપ્રસાદ એ એમના હાથીનું નામ હતું.)


આશિષ એ. મહેતા


Creative Commons License



વાતમાં રસ નથી   by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/

Saturday, October 16, 2021

મારી કેસ ડાયરી : ફુલાજી અને મનુભાઈ

 પ્રિય વાંચકમિત્રો,



“સાહેબ, આપણે આપણી સ્ટાઇલ મુજબ કારીગરી કરી નાખી અને ખેડૂતોની સહિઓ લઇ લીધી. બાનાખત તૈયાર અને આ એની નકલ. હવે આગળ કેસ તમારે લડવાનો અને જે તોડ થાય એમાં તમારો ભાગ.”

ભગવાન કે કુદરતનો કેટલાક વ્યક્તિઓને કોઈ જ ડર નથી લાગતો અગર તો તેઓ રાખતા નથી.

વર્કિંગ દિવસની એક વ્યસ્ત સાંજે અજયભાઈની ઓફિસમાં એમની ચેમ્બરમાં અજયભાઈ અને અભિજાત બેઠા હતા. સામેના સોફામાં ચિંતન બેઠો હતો અને અજયભાઈની સામેની ખુરશી પર સફેદ ખાદીના પેન્ટ-શર્ટમાં આશરે ૫૫-૫૮ વર્ષની વયના એક વ્યક્તિ બેઠા હતા. વાતચીતમાં જાણવા મળ્યું કે એમનું નામ મનુભાઈ છે અને એ જમીનના ખરીદ વેચાણનો ધંધો કરે છે. સાથે સાથે જરૂરિયાત વાળા, લોભી અને લાલચુ વ્યકિતઓને વ્યાજે પૈસા આપી એમની જોડેથી કારીગીર દ્વારા કોરા પાના પર સહીઓ લઇ લેવાની અને પછી જમીનના કે મકાનના પેપર તૈયાર કરાવી એના આધારે કેસ દાખલ કરવાનો અને તોડ કરવાનો. મનુભાઈએ અજયભાઈને આવા જ એક બનાખતની નકલ આપી અને વાત આગળ ચલાવી.

“સાહેબ, એવું છે કે કેટલાક લોકો જોડે લક્ષ્મીમાતા જાય એ યોગ્ય નથી. આપણે ખોટી જગ્યાએ ગયેલા લક્ષ્મીમાતાને કારીગરી દ્વારા આપણી જોડે લાવી યોગ્ય ઉપયોગ કરીએ છીએ. હવે, આ જ પેપર જુઓ. જેના નામે જમીન છે એને મહેનત કરવી નથી. એની સવાર જ દેશી દારૂથી પડે છે. પાનના ગલ્લે આખો દિવસ પસાર થાય. બીડી-મસાલા અને દારૂ એ એની દૈનિક જીવન શૈલીનો હિસ્સો. એને વ્યાજે પૈસા જોઈતા હતા. આપણે એને પૈસા આપ્યા અને કોરા પેપરમાં સહિ મેળવી લીધી. એની જમીનની નકલ અને આધાર કાર્ડ પરથી આ બાનાખત તૈયાર થઇ ગયું. હવે આગળ તમારે કેસ દાખલ કરવાનો અને લડવાનો. આપણે કેસ જલ્દી પૂરો કરવાની કોઈ ઉતાવળ નથી.”

ચિંતન આભો બનીને આ આખી વાત સાંભળી રહ્યો હતો. સામે પક્ષે અજયભાઈ એમના સ્વભાવ અને અનુભવના કારણે સ્થિતપ્રજ્ઞ બનીને આખી વાત સાંભળી રહ્યા હતા.

એ જ સમયે ઇન્ટરકોમ રણકી ઉઠ્યો. પંક્તિએ સુચના આપી કે, “સર, ફુલાજી આવ્યા છે.”

“એમને કોન્ફરન્સ રૂમમાં બેસાડો. ચા-કોફી જે કહે એ આપો અને જો એ બીડી પીવે તો ના ન પડતા ખાલી સ્મોક ડીટેકટર બંધ કરી દેજો.”

થોડી વાતચીત બાદ અજયભાઈની સામે બેસેલ વ્યક્તિએ વિદાય લીધી એટલે અજયભાઈએ ફુલાજીને અંદર બોલાવ્યા.

“જય શ્રી કૃષ્ણ, સાહેબ, કેમ છો?”

પાતળો, ઉંચો દેહ, ત્વચાનો રંગ તડકામાં કરેલ સખત મહેનતની સાબિતી આપતો હોય તેવો કાળો, દેશી ધોતી, ઉપર આખી બાંયનું સફેદ પહેરણ અને માથે ગાંધી ટોપી, ઉંમર લગભગ ૭૦ ઉપરની પણ સખત મહેનતના કારણે બિલકુલ ટટ્ટાર દેહ.

અજયભાઈને નમસ્કાર કરી, એમની સામે બેસી વાત શરૂ કરી, “સાહેબ તમે જાણો જ છો કે, મેં મારી જમીન પર તમારા બાપુજી જોડેથી પૈસા લીધા હતા અને એ હજુ પાછા નથી આપી શક્યો. હવે મારી ઉમર થઇ. મને મારા સંતાનો પર ભરોસો નથી અને તમારા બાપુજી અને મારા વચ્ચે પણ કોઈ લખાણ નથી. વિનંતી કરું કે, તમે મારી જોડે જમીનનો હિસાબ કરી જમીન તમારા નામે કરાવી લો.”

“કાકા, તમે નાહક ચિંતા કરો છો. મારે જમીન નથી લેવી અને મને તો આ આખી વાતની કોઈ જ જાણ નથી. તમે જ મને જણાવ્યું. કાકા, વર્ષો પહેલાની વાત છે આ અને મને પણ મારા પપ્પાએ આની કોઈ જ વાત નથી કરી તો તમે પણ ભૂલી જાવ ને. આજે પ્રભુ કૃપાથી અને આપ જેવા વડીલોના આશીર્વાદથી મારી પર લક્ષ્મીજીની અને સરસ્વતીજીની બંનેની કૃપા છે.”

“સાહેબ, મારે માથે ઋણ લઇને મરવું નથી. તમારા બાપુજીએ મને જે રકમ આપી હતી એ રકમમાં એ સમયે તેઓ મારી જમીન ખરીદી શક્યા હોત, પણ એમણે લખાણ ના કર્યું. ખાલી મારી જબાન પર ભરોસો રાખીને પૈસા આપ્યા અને મારો એ નબળો સમય કાઢી આપ્યો. આજે જમીનના ભાવ આસમાને છે અને મારા સંતાનો પર મને ભરોસો નથી. તમે તમારી રીતે રસ્તો કાઢો અને મારા સહિ-મત્તા લઇ લો.”

“સારું કાકા. આવતા રવિવારે હું ગામડે આવું એટલે ભેગા થઇ રસ્તો કાઢીએ.”

“ભલે સાહેબ, જય શ્રી કૃષ્ણ.” કહી ફૂલાજીએ વિદાય લીધી.

ફુલાજી વિદાય થયા પછી અજયભાઈએ ચિંતન સામે જોયું. ચિંતનના ચહેરા પર અસમંજસ હતી.

“દુનિયા છે ચિંતન, રામ અને રાવણ બંને અહિયાં જ આપણામાં જ છે. વ્યક્તિના વર્તન પરથી ખબર પડે કે એના અંતરમનમાં રામ છે કે રાવણ. જોને આજની જ બે ઘટના, એક વ્યક્તિએ બીજાને ગેરમાર્ગે દોરીને પેપર તૈયાર કરાવ્યા અને બીજા છે કે જેમણે મારા પપ્પા પાસેથી પૈસા લીધા એ સમયે કોઈ જ લખાણ કર્યું ન હતું અને આજે આટલા વર્ષો બાદ પણ મને જુના ભાવે જમીન લઇ લેવા જણાવે છે.”

“સાહેબ, કેટલીક વખત વિચારે ચઢી જવાય છે કે આજનો ભણેલો માનવી સારો કે જુના જમાનાના દેશી માણસો સારા. પણ, એ વાત સાચી કે રામ અને રાવણ બંને આપણી અંદર જ છે.”

“ચાલ, નીકળીએ, આઠ વાગી ગયા.” અજયભાઈએ જણાવ્યું અને રામજીને ઓફીસ વસ્તી કરવા સુચના આપી.


આશિષ એ. મહેતા



********************************************************************************************



Creative Commons License



મારી કેસ ડાયરી : ફુલાજી અને મનુભાઈ    by Ashish A. Mehta is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Based on a work at http://www.gujjustuff.com/.

Permissions beyond the scope of this license may be available at http://www.gujjustuff.com/